مطمئنا می‌دانید اسپند چیست و از خواص اسپنددود کردن آگاه هستید ، اما آیا می‌دانید این ماده به جز دود کردن به صورت خوراکی هم مصرف می‌شود و چه فواید بیشماری برای سلامتی دارد ؟ خوردن اسپند برای لاغری سریع و از بین رفتن چربی‌های اضافی بدن یکی از کابردهای اساسی و ناشناخته‌ی مصرف اسپند است . تیم تحقیقاتی رویکادر این مقاله هر آنچه را که درباره اسپند نمی‌دانید و باید بدانید خدمتتان کامل شرح داده است . پس با ما همراه باشید .
اسپند چیست ؟
اسپند یا اسفند با نام علمی( Peganum Harmala ) که به خانواده نیتراریاسی تعلق دارد ، گیاهی است چند ساله که اصالتاََ بومیِ قاره‌ی آسیاست و به وفور در خاورمیانه ، آسیای جنوبی به خصوص هند و پاکستان یافت می‌شود . این گیاه علفی ارتفاع ۶۰ متر دارد و دارای برگ‌های نوک تیز به طول حداکثر ۶ سانتی متر است . این گیاه ۳ کپسول را دربر دارد که به قطر ۱/۵ سانتی متر می‌رسند و حادی بیش از ۶۰ دانه هستند .
گل‌های این گیاه به رنگ سفید و یا سفید مایل به سبز و میوه آن به شکل کروی به قطر حداکثر ۱۰ میلی میتر است . معمولا گل‌ها در ماه‌های اردیبهشت و خرداد می‌رویند . این گیاه در نیمکره‌ی شمالی از اوایل خرداد تا اوایل شهریور گل می‌دهد .
خواص اسپند
گیاه اسپند دارای خواص فوق العاده و ناشناخته‌‌‌ای است . اکثرا از خواص اسپنددود کردن در جهت پاکسازی محیط و محافظت از بلا آگاهی دارید . به ندرت پیدا می‌شوند افرادی که از اسپند به عنوان خوراکی استفاده کند . مصرف خوراکی این گیاه می‌تواند به درمان بی خوابی ، بهبود شیردهی ، رفع شپش سر ، ترک دخانیات ، خوردن اسپند برای لاغری و تسکین دردهای مفصلی و دندان کمک کند .
گل‌ها و دانه‌های اسپند علی الخصوص دانه‌ها ، سرشار از آلکالوئید‌های گروه بتا-کربولین است که یکی از بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز هستند . به همین دلیل برای درمان افسردگی و القا کردن حس آرامش توصیه می‌شود که جوشانده اسپند را در اندازه کم به مقدار ۱ الی ۳ گرم مصرف کنید . اگر این ماده را در دوزهای بالاتر به عنوان مثال ۳ الی ۱۵ گرم مصرف کنید خواص روان گردان دارد .
این گیاه همانطور که گفته شد جزء خانواده نیتراریاسی است از این رو برای درمان مشکلات قاعدگی ، مشکلات تنفسی نظیر آسم و هجوم کرم‌های نواری بسیار مؤثر است .
در این قسمت از سلامت رویکابه بررسی تمام خواص اسپندمی‌پردازیم .
۱ . خواص ضد میکروبی اسپند
از آنجا که دود اسپند دارای خاصیت میکروب کشی ، ضد انگل و ضد عفونی کنندگی بالایی است ، از آن در مکان‌های پر جمعیت از جمله شرکت‌ها و ارگان‌های بزرگ ، مهد کودک‌ها و مدارس و پادگان‌ها به دلیل آنکه در هوا احتمال عفونت مسری وجود دارد استفاده می‌کنند . طبق مطالعه‌ی انجام شده بر دود اسپند ، متخصصین خاصیت این ماده را با محلول پراکسید هیدروژن در امر میکروب کشی و گندزدایی مقایسه کردند .
محلول پراکسید هیدروژن عموما به عنوان سفید کننده و ضد عفونی کننده به خصوص برای لوازم و سطوح کابرد دارد . این ماده بر استافیلوکوک‌ها و باسیل‌های گرم مثبت اثر می‌گذارد . در مقابل دود اسپند بر باسیل‌های گرم منفی اثر ضد میکروبی دارد . ولی بر اساس نتایج هیچ تفاوتی در میزان اثر میکروب کشی دود اسپند با محلول پراکسید هیدروژن وجود ندارد . این به این معنی است که دود اسپند می‌تواند به اندازه پراکسید هیدروژن خاصیت ضد میکروبی داشته باشد در نتیجه از آن در گندزدایی محیط‌های درمانی استفاده می‌کنند . [ 1]
۲ . درمان بی خوابی با خواص اسپند
بی خوابی یکی از اختلالات خواب است و به عبارتی ناتوانی در خواب ماندن به مدت طولانی است . البته خودش به عنوان بیماری به حساب نمی‌آید بلکه یکی از علائم بیماری است . بی خوابی اصولا ناشی از استرس و اضطراب و تنش هیجانی است . از آنجا که خواص اسپنددارای آلکالوئید‌های گروه بتا-کربولین است سبب از بین رفتن استرس و افسردگی و در نهایت ایجاد حس آرامش و یک خواب راحت می‌شود .
۳ . فواید اسپند در بهبود شیردهی
از آنجا که دانه‌های این گیاه دارای خواص گالاکتوگوگو هستند ، مصرف عصاره‌ی اسپند سبب افزایش میزان شیر در سینه مادران و ترشح بهتر شیر می‌شود
.
۴ . سلامت و بهداشت دهان و درمان درد دندان
بخور دانه‌های اسپند در کتب طب سنتی یکی از خواص اسپندبرای درمان درد دندان و ضد عفونی کردن صورت و دهان بسیار توصیه شده است . همچنین از عصاره‌ی دانه‌های اسپند به عنوان دهانشویه در جهت کاهش درد دندان و درمان لارنژیت استفاده می‌شود .
۵ . درمان مشکلات گوارشی
همانطور که می‌دانید نفخ یکی از نشانه‌های بلع هوا به همراه غذاست و اکثر اوقات با مصرف برخی از مواد غذایی که بادزا هستند از جمله حبوبات ، نخود ، لوبیا و غذاهای فست فودی مانند سوسیس و کالباس به وجود می‌آید . این عمل بیشتر برای کسانی رخ می‌دهد که دچار معده‌ی ضعیفی هستند . یکی از روش‌های فوری و مؤثر در طب سنتی برای درمان نفخ ، استفاده از اسپند است . برای این منظور می‌توانید به راحتی نصف قاشق غذا خوری اسپند را به همراه ۱ لیوان آب قورت دهید .
خاصیت بعدی اسفند در درمان ناراحتی‌های گوارشی خاصیت ملین بودن آن است . این امر به هضم بهتر و سریعتر غذا منجر می‌شود در نتیجه از ایجاد یبوست و بیماری بواسیر جلوگیری می‌کند . برای درمان بواسیر با اسپند می‌توانید شیاف گرد دانه اسفند را با روغن ایرسا استفاده کنید ، این امر دهانه عروق و خون بواسیر را باز می‌کند و سبب درمان بواسیر می‌شود . اسفند علاوه بر موارد ذکر شده خون را تصفیه می‌کند و به دفع بهتر سموم از بدن کمک شایانی می‌کند . همچنین دانه‌های پودر شده اسپند برای بیرون راندن کرم روده و جلوگیری از هجوم آن‌ها بسیار مؤثر است .
۶ . درمان سرماخوردگی
زمانی که دچار بیماری‌های میکروبی و یا ویروسی نظیر سرماخوردگی و یا آنفولانزا می‌شوید به جز استنشاق خواص دود اسپند ، می‌توانید در حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم دانه‌های اسپند را آسیاب کنید و با ۱۲۰ گرم آب بجوشانید سپس آن را صاف کنید . سپس این ماده را با ۸۰ گرم عسلو ۵۰ گرم روغن کنجدمیل کنید . این روش بیشتر برای آن دسته از افرادی کاربرد دارد که دچار تنگی نفس و سرفه‌های شدید می‌شوند .
یکی از مهمترین خواص اسپندبه دلیل ضد عفونی کنندگی قوی ، درمان آبریزش بینی و زکام است . برای این منظور شما می‌تواند از دود اسپند به تنهایی و یا ترکیب با ۲ حبه قند استفاده کنید . به این صورت که دانه‌های اسپند را با ۲ حبه قند دود می‌کنید و سرتان را روی دود ناشی از آن قرار می‌دهید و چندبار نفس عمیق می‌کشید . به این ترتیب مشکل آبریزش شما به راحتی درمان می‌شود . همچنین اگر دچار تب نامنظم می‌شوید خوردن اسپند به صورت عصاره و یا پودر توصیه می‌شود .
۷ . خواص ضد التهابی اسپند
اسپند با دارا بودن خواص ضد التهابی مانند یک داروی ضد التهاب کورتونی یا استروئیدی مانند دیکلوفناک ، بروفن ، پیروکسیکام و ناپروکسن عمل می‌کند . برای درمان مشکلاتی از قبیل ورم و قرمزی شما می‌توانید دانه‌های اسپند را بجوشانید و به عنوان محلول استفاده کنید . همچنین برای تسکین درد کمر و سیاتیک ، تنقیه با روغن اسپند بهترین روش درمان می‌باشد . اگر به سیاتیک مبتلا هستید به مدت ۲ هفته ۵ گرم اسفند را با آب قورت دهید .
۸ . سلامت مو با خواص اسپند
تا کنون برای سلامت و زیبایی موهایتان دست به چه کارهایی زدید ؟ اینکه چه روش‌هایی را در پیش بگیرید تا میزان ریزش موبه حداقل و میزان رشد موهایتان به حداکثر ممکن برسد ؟ همانطور که در جریان هستید برای رشد بهتر موهایتان باید پوست سر و پیاز موهایتان را تقویت کنید . عواملی همچون آلودگی هوا ، استرس ، چربی زیاد ، شوره ، شپش و غیره باعث کندی رشد مو و افزایش ریزش مو می‌شوند . برای رفع و کشتن شپش سر و درمان کچلی باید پوست سر را با خمیری از ریشه اسپند و روغن خردل مالش دهید تا از شر شپش سر به طور کامل خلاص شوید .
اسپند دود کردن یکی دیگر از روش‌های کشتن شپش سر است . برخورد دود حاصل از اسپند دود کردن به ریشه و کف سرتان باعث نابودی شپش و القاء خواص ضد میکروبی به آن‌ها می‌شود .
۹ . درمان مشکلات تنفسی
بدن ما به جهت حفظ متابولیسم نیاز به اکسیژن مداوم و ثابت دارد . دستگاه تنفسی اکسیژن را از طریق راه‌های هوایی ریه به کیسه‌های هوایی آورده و در آنجا به بافت‌های بدن در خون منتشر می‌کند . این فرآیند بسیار حیاتی است تا حدی که ابتلا به مشکل تنگی نفس خودش به تنهایی به عنوان یک تهدید و خطر برای زندگی محسوب می‌شود . از علائم تنگی نفس می‌توان به سرفه مزمن که می‌تواند علتش آسم یا برونشیت مزمن باشد ، خلط ، صدای خس خس تنفسی و مشکلات بینی و سینوس اشاره کرد .
یکی از روش‌های درمانی برای مشکلات تنفسی استفاده از خواص گیاهان است مانند پسته‌ی کوهی، گیاه مورینگاو اسپند . برای درمان تنگی نفس با اسپند می‌توانید دانه اسپند با تخم کتان را آسیاب کنید و با عسل مخلوط کنید و ۱ بار در روز مصرف کنید .
از دیگر فواید اسپند برای لاغری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- درمان شب ادراری و تکرر ادرار
- رفع بی حسی
- رفع ناراحتی‌های آلرژیک
- درمان فلج و صرع
- دفع آفات گیاهی
فواید خوردن اسپند برای لاغری
امروزه داشتن اندامی‌ایده آل آرزوی هر کسی است و داشتن اضافه وزن یکی از بزرگترین مشکلات جامعه مدرن می‌باشد . متاسفانه در جامعه‌ی امروزی ما ، در بیشتر نقاط کشور مردم عادت تغذیه‌‌‌ای بسیار نامناسب دارند که این امر باعث بروز مشکلات جسمی‌و روحی و عدم اعتماد به نفس آن‌ها می‌شود . حال برای رفع این مشکلات و رسیدن به وزنی ایده آل مردم در رقابت هستند . یا با انجام ورزش‌های سنگین و پرتحرک و یا با گرفتن رژیم‌های طولانی مدت .
جدیدا هم افراد به خصوص خانم‌ها برای داشتن اندامی‌زیبا دست به عمل‌های جراحی پر خطر برای لاغری و برداشتن چربی‌های اضافه‌ی بدن می‌زنند . عده‌‌‌ای دیگر هم برای این منظور روی به مصرف داروهای لاغری می‌آورند . اما چرا تا زمانی که گیاهان دارویی هستند از روش‌های سخت و مواد شیمیایی استفاده می‌کنید ؟
پیشنهاد Roykaبه شما خوردن اسپند برای لاغری است . بله . کاملا درست متوجه شدید . منظور همان اسپندی است که در خانه دود می‌کنید . اسپند خاصیت آب کنندگی چربی‌های شکم را دارد . برای این منظور شما می‌توانید هر شب یک قاشق مرباخوری اسپند را با نصف لیوان آب به مدت ۴۰ شب میل کنید و پس از مدت ذکر شده دور شکمتان را اندازه گیری کنید . به طور شگفت انگیزی شاهد تغییر چشمگیر سایز و اندازه‌ی دور کمرتان خواهی بود .
نحوه‌ی شستن اسپند برای خوردن چگونه است ؟
روش شستن اسپند‌ها بسیار ساده است ، کافی است آن‌ها را داخل یک سبد یا پارچه توری مانند بریزید و در حدود ۷ الی ۸ بار با آب سرد آب کشی کنید . برای خشک کردن آن‌ها را مقابل نور مستقیم خورشید قرار دهید تا به طور کامل خشک شوند . بدین طریق هم زردی اسفند و هم مضرات آن به طور کامل خارج می‌شود و شما می‌توانید در جهت خوردن اسپند برای لاغری با اطمینان کامل آن را بدون هیچ گونه نگرانی مصرف کنید .
خواص روغن اسپند
علاوه بر اسپند دود کردن ، روغن اسپند هم همچون دانه‌های اسپند دارای خواص فوق العاده‌‌‌ای است . طبع این روغن گرم و خشک است . در نتیجه برای آن دسته از افرادی که از بیماری‌هایی با منشا سرد مزاجی رنج می‌برند مفید خواهد بود . از جمله خواص این روغن شگفت انگیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تقویت میل جنسی
- درمان درد مفاصل و سیاتیک
- درمان مشکلات زنانگی
- سلامت مو
- خواص روغن اسپند برای پوست
- درمان درد گوش
- خواص خوردن اسپند برای لاغری
این روغن بیشتر برای ماساژ تهیه می‌شود و جنبه خوراکی کمتری دارد . روغن را می‌توانید به صورت موضعی بر روی نواحی مورد نیاز بدن بریزید و ماساژ دهید . در صورتیکه این روغن مخصوص خوردن تهیه شده باشد مصرف خوراکی آن بسیار مؤثرتر است .
خواص اسپند در طب سنتی
اصولا در طب سنتی از عصاره‌های گیاهی اسپند در جهت افزایش ترشح شیر مادران ، دفع کرم‌های روده ، درمان رماتیسم ، تقویت قوای جنسی و مسکن در جهت درد معده استفاده می‌کردند . طبق برخی تحقیقات آزمایشگاهی از عصاره‌ی اسپند و اسپند دود کردن به دلیل دارا بودن خواص ضد میکروبی در جهت از بین بردن میکروب‌هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس ، اشرشیا کلی ( E.Coli ) و کاندیداآلبیکانس بهره می‌بردند .
اخیرا آلکالویید‌های بتاکاربولین موجود در گیاه و دانه‌های اسپند به دلیل دارا بودن خواص ضد سرطانی مورد توجه قرار گرفتند . تولید آلکالوئیدها به نوع کشت اسپند ، محیط کشت و ویتامین تیامین موجود در آن بستگی دارد . میزان آلکالوئید در کالوس‌های ( بافت‌های پینه‌‌‌ای ) تیره بسیار بیشتر از کالوس‌های سبز و شفاف است . دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی به نام‌هارمالین ،هارمین و‌هارمالول است . یکی دیگر از کاربردها ، خوردن اسپند برای لاغری است
ترکیبات شیمیایی موجود در اسپند
گیاه اسپند به واسطه‌ی دارا بودن مواد فلاونوئیدی و آلکالوئیدی دربردارنده مواد ضد میکروبی بالایی است . این مواد در بخش‌های مختلف گیاه اسپند از جمله دانه ، کالوس و نهال به مقدار زیادی یافت می‌شود . از جمله آلکانوئیدهای مهم گیاه اسپند می‌توان به‌هارمین به میزان ۴۴ درصد ،هارمالین به میزان ۰/۲۵ درصد ،هارمالول ، پگانین و آلکانوئیدهای کینازولین اشاره کرد .
عوارض و احتیاطات مصرفی اسپند
- همانطور که گفته شد ، اسپند به دلیل دارا بودن آلکالوئیدها ، آنزیم مونوآمین اکسیداز را در کبد از کار می‌اندازد . این آنزیم مسئول شکستن تیرامین موجود در برخی مواد غذایی است . در صورت از کار افتادن این آنزیم ، تیرامین موجود در مواد غذایی از جمله پنیر ، سوسیس ، کالباس ، اکثر محصولات پروتئینی و لبنی ، میوه جات و الکل وارد بدن شده و باعث ایجاد فشار خون و ضربان قلب شدید ، سردردهای شدید ، شوک ، تشنج و در صورت عدم درمان سریع منجر به مرگ می‌شود .
بنابراین قبل از هرچیزی باید مواد غذایی دارای تیرامین را شناسایی کنید و حداقل از ۴۸ ساعت قبل تا ۴۸ ساعت بعد از مصرف اسپند ، از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید .
- مصرف اسفند برای گرم مزاجان توصیه نمی‌شود .
- در برخی مواقع خوردن اسپند سبب ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌شود که برای رفع آن می‌توانید مزه‌ی دهانتان را با مصرف آب میوه‌های ترش و یا سکنجبین عوض کنید .
- در هنگام خوردن اسپند باید به دوز مصرفی آن دقت کنید . مصرف ۴ تا ۱۰ گرم اسفند بسیار سمی‌است و ایجاد مسمومیت می‌کند .
- دانه‌های اسپند را با آب قورت دهید و از جویدن آن‌ها خودداری کنید زیرا دارای مواد سمی‌هستند .
نکته : قابل ذکر است که خدمتتان عرض کنیم که منظور از خوردن دانه‌های اسپند همان دانه‌های سیاه رنگی است که دود می‌کند .
نام‌های متداول اسپند
سپند ، اسفند ، سدابِ سوری ، سدابِ آفریقایی و‌هارمِل
کاربردهای تاریخی اسپند
در بسیاری از کشور‌های عربی از جمله سوریه ، عربستان ، عراق ، اردن و همچنین در کشور ترکیه و ایران دانه‌های خشک اسپند را برای محافظت از چشم و نظر غریبه‌ها در اتش می‌ریزند و بسته به آیین و فرهنگ هر کشور دعای خاصی هم خوانده می‌شود و سپس دود آن را فوت می‌کنند .
آیین اسپند دود کردن توسط پیروان مذاهب مختلف از جمله اسلام ، مسیحیت ، زردتشت ، یهودیت و هندوئیسم خلق شده و اجرا می‌شود و اصولا دعاهایی که در این مراسم خوانده می‌شود نام پادشاه باستانی زردتشت به نام نقشابنده برده می‌شود که به نظر می‌آید او این دعا را از پنج فرشته نگهبان به نام یزدها دریافت کرده است . در ترکیه برای محافظت از چشم بد کپسول‌های خشک شده اسپند را در خانه‌ها و ماشین‌ها آویزان می‌کنند . در مراکش هم به همین طریق برای در امان بودن و محافظت در برابر جن رواج است .
رسم سوزاندن اسپند در آتش بیشتر به دلیل خواص تطهیر کنندگی و ضد عفونی کنندگی آن است و در هند و همچنین ایران در مراسم عروسی‌ها لحظه‌ی ورود عروس و داماد و لحظه وداع ، برای دور کردن تاریکی و کثیفی ، چشم بد از زندگی جدید عروس و داماد آن را می‌سوزانند . همچنین اسپند دود کردن در هیئت‌های عذاداری و ورود حجاج هم در ایران بسیار مرسوم است . خوردن اسپند برای لاغری یکی دیگر از کاربردهای این گیاه در طول تاریخ است که عموما به صورت مخلوط با آب یا به شکل روغن مصرف می‌شود .
تاریخچه پیدایش اسپند
اسپند در سال ۱۹۲۸ در ایالات متحده و ایالت نیومکزیکو ،توسط کشاورزی که قصد داشت رنگ قرمز از این گیاه استخراج کند کشف شد و کاشته شد . بعد از آن زمان این گیاه به صورت گسترده و انبوه در آریزونا ، مونتانا ، کالیفرنیا ، تگزاس ، واشینگتن و نوادا رویش یافت .